Karagöz oyunu, Geleneksel Türk Tiyatrosunun başlıca türlerinden birisidir.
Türk toplumu Batılı anlamdaki tiyatro kavramını Tanzimat‘la birlikte tanımıştır. Tanzimat’tan önce Türk toplumunun bildiği tiyatro, seyirlik oyun ya da temaşa sanatıdır. Geleneksel tiyatronun Batı tiyatrosundan en önemli farkı bağlı kaldığı bir metin olmadan, doğaçlamaya dayalı olarak oynanmasıdır.
Karagöz Oyununun Özellikleri
■ Karagöz oyunu halkın ortak malıdır. Oyunlarda gösterilen konuların kim tarafından düzenlendiği bilinmez.
■ Zaman içerisinde her Karagöz sanatçısı oyuna bir şeyler eklemiş, zamanın ihtiyacı ve şartlarına göre konuları işlemiştir.
■ Bu oyun, birtakım şekillerin arkadan ışıklandırılmış beyaz perde üzerine yansıtılması temeline dayanır. Bu gösterimi yapan kişiye hayali ya da hayalbaz denir. Hayalinin yardımcısına çırak, yardak, dayrezen, sandıkkâr adları verilir.
■ Karagöz oyunundaki kişiler birer tiptir. Bu tiplerin en önemlileri “Karagöz” ile “Hacivat’tır. Karagöz öğrenim görmemiş, nüktedan, zeki bir tiptir. Hacivat ise biraz öğrenim görmüş, gösteriş meraklısı, yarı aydın bir tiptir. Oyunda yer alan diğer tipler perdeye sadece Karagöz ve Hacivat’la konuşmak için gelir.
